تقریباً این مورد برای همه افراد  اتفاق افتاده که بعد از خرید جنسی متوجه شوند که مالی را که خریداری کرده‌اند دارای ایراد و نقص هست. در این شرایط شخص ضرر دیده تلاش می‌کند تا زیانی که متحمل شده را جبران کند. یکی از مواردی که اشخاص در این مورد می‌توانند استفاده کنند خیار عیب هست. در این نوشته قصد داریم به معرفی این حق بپردازیم و مشخصات و شرایط استفاده از آن را معرفی کنیم.

خیارات تدلیس یعنی چی؟

خیار به حقی اطلاق می‌شود که به‌موجب آن طرفین یک معامله می‌توانند اقدام به فسخ آن معامله بنماید. لازم به ذکر است که این مبحث فقط در عقود لازم کاربرد دارند زیرا عقود جایز به اراده هر کدام از طرفین می‌توانند فسخ شوند. ماده 396 قانون اقدام به دسته‌بندی این موارد نموده است که عبارت‌اند از خیارات: مجلس، حیوان، شرط، تاخیر ثمن، رویت و تخلف وصف، غبن، عیب، تدلیس، تبعض صفقه، تخلف شرط

.

خیار عیب

قانون مدنی در ماده 422 در تعریف این مفهوم عنوان مقرر می‌دارد: اگر پس از انجام معامله مشخص شود مال موردنظر معیوب بوده مشتری این حق را دارد تا مبیع معیوب را با دریافت ارش قبول کند یا معامله را فسخ کند. بااین‌حال اگر ایراد از بین رفته باشد مشتری نمی‌تواند تقاضای دریافت ارش بنماید.

شرایط احقاق حق توسط مشتری

این حق زمانی برای مشتری به وجود می‌آید که در زمان انعقاد عقد نقص مخفی و موجود باشد. ( ماده 423) معیار تشخیص عیب و ایراد عرف است. در مورد خریداران غیرحرفه‌ای این نکته قابل اشاره است که اصل بر عدم آگاهی وی از وجود مشکل است و در مورد اشخاصی که در خصوص مال مورد معامله تخصص دارند اصل بر آگاهی هست. همچنین ممکن است عیبی بعد از انجام معامله در مال پیدا شود در این صورت اگر این ایراد ناشی از مشکل سابق باشد، سابق بر عقد حساب می‌شود.

مشخصات 

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد نقص باید مخفی باشد، قانون‌گذار مقرر می‌دارد که ایراد وقتی مخفی حساب می‌شود که مشتری در زمان بیع از آن آگاهی نداشته باشد. همچنین اگر ایراد بعد از خرید و فروش و قبل از قبض مال به وجود آید در حکم مشکل سابق است. همچنین ممکن است موردی در یک منطقه یا یک دوره زمانی نقص به‌حساب بیاید درحالی‌که ممکن است چنین موردی در جایی دیگر ایراد تلقی نشود

. 

شرایط تقاضای ارش توسط خریدار

موردی که ممکن است اتفاق بیافتد این است که مشتری تقاضای درخواست ارش کند. در این صورت می‌بایست قیمت حقیقی مال در زمان بی‌عیبی و قیمت حقیقی آن در حال نقص توسط متخصصان مشخص شود. اگر قیمت آن در زمان بی‌نقصی مساوی با قیمتی باشد که در زمان بیع بین طرفین مقرر شده است، تفاوت بین این قیمت و قیمت مبیع در حال معیوبی مقدار ارش خواهد بود.

خلاصه

خیار عیب حقی است که خریدار به‌موجب آن می‌تواند در صورت مشاهده عیب و نقص در مال خریداری‌شده یا آن را پس دهد یا مابه‌التفاوت آن را دریافت نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر در ای زمینه به اپلیکیشن حقوقی شهرداد مراجعه نمایید.